Hoạt động nghiên cứu khoa học của Giáo viên và học sinh trong môi trường Đại học.

Trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng và cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đang diễn ra sôi nổi như hiện nay, hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên và học sinh trong môi trường Đại học có ý nghĩa rất to lớn với quá trình chuyển đổi và tiến tới toàn diện giáo dục của nước ta trong tương lai gần. StudyCare Education sẽ điểm qua một vài thực trạng và giải pháp về vấn đề này trong bài báo dưới đây.

Biên soạn nội dung:

Lecturer and Content Marketing Specialist | Digital Marketing Department | StudyCare
Ms. Đặng Thiên Thanh, BA (Honor). BL.
Bachelor in Business Administration, Vietnam – Japan Institute of Technology, Ho Chi Minh City University of Technology
Bachelor in English Language & Literature, Hanoi Open University

Thực trạng hoạt động nghiên cứu khoa học tại các trường Đại học hiện nay

Đối với các trường Đại học việc nâng cao trình độ để đào tạo nên nguồn nhân lực chất lượng cao và công bố thành công các nghiên cứu khoa học được xem là hai sứ mệnh quan trọng nhất. Một trường Đại học được xem là hoạt động hiệu quả khi thực hiện được cả hai điều trên. Dù vậy, trong quá trình hình thành và phát triển, việc đào tạo nguồn nhân lực và công bố các nghiên cứu khoa học có thể được thực hiện riêng lẻ và độc lập, không có mối liên hệ với nhau và phụ thuộc vào kế hoạch phát triển của trường.

Theo một số nghiên cứu, vẫn còn sự tranh cãi về mối liên hệ giữa nghiên cứu và hoạt động đào tạo. Các giảng viên sẽ có thêm nguồn thu nhập và đạt được điểm để nâng cao thứ hạng của mình khi công bố thành công bài nghiên cứu. Điều này khiến hoạt động truyền đạt kiến thức sẽ dễ bị sao lãng. Trong khi đó, đại đa số sinh viên lại không quan tâm đến các nghiên cứu khoa học.

Trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0 hiện tại, sự kết hợp và mở rộng việc nghiên cứu khoa học giữa giảng viên và sinh viên được nhìn nhận có thể là bước tiến mới nếu có sự đầu tư đúng đắn. Nương theo sự cải tiến và thời đại mới của công nghệ, các nghiên cứu khoa học hiện tại cũng phải nắm bắt và định hướng được hướng đi đúng đắn cho việc phát triển phù hợp với sự hội nhập thế giới.

Cụ thể, kế hoạch đào tạo của trường đại học và giảng viên phải gắn kết với hướng nghiệp và hệ sinh thái khởi nghiệp. Sinh viên ngày nay có thể dễ dàng thích ứng và linh hoạt hơn khi tiếp cận kiến thức mới nhờ công nghệ thông tin phát triển. Do đó, sự hướng dẫn đúng đắn của giảng viên và niềm ham học hỏi của tuổi trẻ có thể tạo nên bước đột phá trong nghiên cứu khoa học.

Tuy nhiên, theo các kết quả nghiên cứu, số liệu thực tế lại không được khả quan. Hiện nay, tại các trường đại học, cả giảng viên và sinh viên đều chưa nhận thức được hoàn toàn ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đến hoạt động và vai trò của mình trong môi trường học thuật. Sinh viên chưa có ách nhìn nhận đúng đắn, thâm chí không biết và không quan tâm đến các hoạt động nghiên cứu khoa học trong suốt quá trình học đại học của mình. Dù đã có nhiều sự đổi mới, thay đổi cách tiếp cận và tương tác nhưng giữa nhà trường, trung tâm nghiên cứu hoạt động đào tạo và doanh nghiệp vẫn chưa có sự phối hợp đồng bộ, còn tồn đọng những bất cập.

Như đã đề cập ở trên, vì sự xung đột lợi ích và định hướng chuyên môn nên mức độ đầu tư cho hoạt động đào tạo và nghiên cứu của giảng viên còn nhiều hạn chế, có sự chênh lệch cao. Hơn ai hết, chính các trường Đại học cũng đóng vai trò rất lớn trong việc tạo nên sự mất cân đối của giảng viên và thiếu thông tin của sinh viên. Cách thức chuyển giao sản phẩm nghiên cứu khoa học, chính sách ưu tiêu khuyến khích, gắn kết đạo tạo với nghiên cứu vẫn chưa được xử lý nghiêm túc và hiệu quả.

Giải pháp kết nối hoạt động nghiên cứu khoa học và đào tạo tại các trường Đại học Việt Nam

Từ những bất cập trên, không khó để nhìn ra được vấn đề các trường Đại học đang mắc phải. Một số giải pháp đã được đưa ra để kết nối hoạt động nghiên cứu khoa học và đào tạo tại các trường Đại học Việt Nam.

Thứ nhất, nước ta cần có một khung chính sách riêng để làm căn cứ từ đó các trường dựa theo và hình thành nên chính sách của riêng mình. Như vậy có thể tạo được sự đồng bộ và gắn kết.

Kỉ nguyên 4.0 đổi mới mạnh mẽ về công nghệ kỹ thuật, đòi hỏi sự thay đổi lối mòn trong tư duy truyền tải và tiếp thu kiến thức. Việc thay đổi, ứng dụng khoa học kỹ thuật và tập trung giới thiệu, định hướng sang hoạt động xã hội, ngoại hóa, nghiên cứu khoa học cho sinh viên từ những năm đầu đại học là vô cùng cần thiết.

Các cơ sở đào tạo cần được động viên, tạo động lực và được hỗ trợ thành lập những trung tâm nghiên cứu, trung tâm chuyển giao công nghệ,… Kinh phí thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học cũng nên được cân nhắc thống kê và chuyển giao lại, để các cơ sở giáo dục có thể dễ dàng chủ động trong việc mở rộng, phát triển nghiên cứu. Mỗi khu vực đều có thế mạnh riêng, cần chú ý đàu tư trọng điểm cho từng nơi để sớm tiến tới trình độ khu vực và vươn xa ra thế giới.

Năng lực giảng dạy và nghiên cứu khoa học của giảng viên tại các trường Đại học cũng cần được đầu tư và nâng cao. Việc cập nhật nhanh chóng và kịp thời những kiến thức, đề tài nghiên cứu mới và ưu tiên là điều rất cần thiết. Đội ngũ giảng viên giữa các trường cũng có thể được sắp xếp luân chuyển thường xuyên để cộng tác và học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Điều quan trọng nhất là những chính sách, đãi ngộ cũng cần được nâng cao, đảm bảo tính công bằng và ổn định cho công trình của các cán bộ đầu tư tâm huyết nghiên cứu khoa học. Các chính sách phù hợp để tài trợ cho những dự án nghiên cứu quan trọng cũng nên được xét xem.

Nếu thực hiện thành công và hợp lý những giải pháp trên, không khó để các cơ sở giáo dục, đặc biệt là các trường đại học có thể tiến gần hơn top trên những bảng xếp hạng uy tín của thế giới. Các chính sách, đề xuất chỉ khái quát sơ lược, việc đầu tư bảng kế hoạch chi tiết sẽ giúp tận dụng được tối ưu các nguồn lực hơn.