BẾN QUÊ - Nguyễn Minh Châu
Tổng hợp và biên soạn:
Ms. Đặng Thiên Thanh
Lecturer and Content Marketing Specialist Digital Marketing Department | StudyCare
Bachelor in Business Administration, Vietnam – Japan Institute of Technology, Ho Chi Minh City University of Technology
Bachelor in English Language & Literature, Hanoi Open University
A. KIẾN THỨC CƠ BẢN
I. Tác giả:
Nguyễn Minh Châu (1930 - 1989) quê ở Nghệ An. Ông là một cây bút xuất sắc về văn học hiện đại Việt Nam. Sau năm 1975, ông có nhiều tìm tòi, đổi mới về nghệ thuật. Ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
II. Tác phẩm:
1. Hoàn cảnh sáng tác:
Truyện ngắn “Bến quê” được viết năm 1985 và được in trong tập truyện cùng tên của ông.
2. Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật:
- Nội dung: Truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu chứa đựng suy ngẫm, trải
nghiệm sâu sắc của nhà văn về cuộc đời và con người, thức tỉnh mọi sự trân trọng những vẻ đẹp giá trị bình dị, gần gũi của gia đình, của quê hương.
- Nghệ thuật: Nổi bật sự miêu tả tâm lý tinh tế, nhiều hình ảnh giàu tính biểu tượng, cách
xây dựng tình huống, xây dựng nhân vật, trần thuật theo dòng tâm trạng của nhân vật.
3. Tóm tắt truyện:
Nhân vật chính của truyện, anh Nhĩ từng đi nhiều nơi trên Trái đất nhưng cuối cùng lại bị
cột chặt trên chiếc giường vì một căn bệnh hiểm nghèo. Nhĩ không thể tự mình di chuyển được lấy mười phân trên chiếc giường nhỏ hẹp bên cửa sổ. Cũng ở thời điểm ấy, Nhĩ nhìn qua cửa sổ và phát hiện được vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia sông, nơi bến quê quen thuộc, ngay phía trước cửa sổ nhà anh. Vào lúc nằm liệt giường, nhận được sự chăm sóc anh mới cảm nhận được sự tần tảo, đức hi sinh của người vợ. Lúc bấy giờ, trong anh bỗng bừng lên khao khát được đặt chân lên vùng đất đó, nơi gần gũi với anh nhất nhưng đã trở nên xa vời với anh, bởi anh biết rằng căn bệnh hiểm nghèo sẽ không bao giờ giúp anh thực hiện ý nguyện ấy. Anh sai thằng Tuấn – con trai anh - thay anh sang bên kia sông chơi loanh quanh một lúc. Chàng trai vâng lời nhưng lại ham vui nên muộn chuyến đò. Và anh đã chiêm nghiệm được một quy luật, ý nghĩa của cuộc đời một cách sâu sắc là con người trên đường đời thật khó tránh được những cái vòng vèo hoặc chùng chình… Phần cuối truyện kể về việc Nhĩ cố sức đu mình, nhoài người, giơ cánh tay ra ngoài của sổ khoát khoát như ra hiệu cho một người nào đó…
B. PHÂN TÍCH TÁC PHẨM
1. Tình huống truyện:
Nhân vật chính của truyện là Nhĩ rơi vào một hoàn cảnh đặc biệt, bị liệt toàn thân không tự mình di chuyển được. Cả một đời Nhĩ đã từng đi khắp nơi nhưng rồi cuối đời anh chỉ muốn nhích tới bên kia của sổ mà khó khăn như đi hết một vòng trái đất
Tình huống trớ trêu ấy lại dẫn đến tình huống đẹp ở phía sau, nhưng cũng đầy nghịch lý. Khi đã phát hiện thấy vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia sông ngay phía trước cửa sổ nhà anh thì anh cũng nhận ra một cách cay đắng rằng sẽ không bao giờ có thể được đặt chân lên mảnh đất ấy, dù nó ở rất gần anh. Nhĩ đã nhờ cậu con trai thực hiện giúp mình cái điều khát khao ấy, nhưng rồi cậu ta lại không sang, không sao hiểu nỗi cái khát vọng kì cục mà lớn lao của bố. Nó sa vào một đám chơi phá cờ bên hè phố và để lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày. Cái lý của hai bố con không một chút đồng cảm thì cũng là một điều nghịch lí vậy. Ngay cả người vợ một đời tần tảo, giàu tình yêu nhưng phải đợi đến lúc sắp giã biệt cõi đời Nhĩ mới cảm nhận thấm thía được lại càng là nghịch lí và trớ trêu….
Tác giả đặt nhân vật Nhĩ vào một chuỗi những nghịch lí như trên, phải chăng là muốn lưu ý người đọc về nhận thức trong cuộc đời: Trong cuộc đời người ta thật khó tránh khỏi những điều vòng vèo, chùng chình, thường hướng đến những điều cao sang mà vô tình không biết đến những vẻ đẹp gần gũi ngay bên cạnh mình.
2. Cảm xúc và suy nghĩ của Nhĩ về vẻ đẹp của thiên nhiên nơi bên quê:
Giới thiệu về hoàn cảnh của Nhĩ:
+ Vào buổi sáng đầu thu, qua khung cửa sổ Nhĩ đã nhận ra vẻ đẹp về bức tranh thiên nhiên
nơi quê hương.
+ Những bông hoa bằng lăng cuối mùa đậm sắc hơn.
+ Con sông hồng màu đỏ nhạt…
+ Vòm trời thu như cao xanh hơn.
+ Đặc biệt là vẻ đẹp trù phú, tràn đầy sức sống của bãi bồi “Màu vàng thau pha lẫn màu xanh non”.
- Mỗi cảnh vật thiên nhiên đều mang một nét đẹp riêng rất đỗi quen thuộc, bình dị. Vẻ đẹp ấy còn thấm đẫm cảm xúc của con người từng đi khắp đó đây mà tận cuối đời mới nhận ra.
- Nhĩ xúc đông trước vẻ đẹp bình dị, thân thương của quê hương, xứ sở.
3. Cảm xúc và suy nghĩ của Nhĩ về người vợ:
- Những ngày cuối đời nằm trên giường bệnh Nhĩ mới cảm nhận được vẻ đẹp của Liên – Vợ anh – vẻ đẹp bình dị, mộc mạc.
- Liên đã phải chịu bao nỗi vất vả, lo toan. Anh xót xa khi lần đầu tiên nhìn thấy “Liên mặc
tấm áo vá”
- Liên tần tảo, hi sinh thầm lặng “Suốt đời…thinh”.
- Cho dù đã trở thành người đàn bà thị thành nhưng ở Liên vẫn vẹn nguyên vẻ đẹp tâm hồn
trong sáng.
- Và cũng tận cuối đời anh mới thấm thía tình cảm gia đình bởi anh đã nhận ra gia đình là
mái ấm hạnh phúc, là nơi nương tựa vững chắc.
4. Cảm xúc và suy nghĩ về khát vọng bình dị cuộc đời:
- Khi nhận ra vẻ đẹp của bãi bồi bên sông, cũng là lúc ở Nhĩ bừng lên một niềm khát khao
cháy bỏng: được đặt chân lên bãi bồi đó.
- Khát khao ấy thật bình dị nhưng đặt trong hoàn cảnh của Nhĩ lúc bấy giờ nó lại trở thành
vô vọng. Điều đó thể hiện sự thức tỉnh, xa xa của Nhĩ.
- Từ việc nhờ đứa con trai không thành, cùng với quãng đời tuổi trẻ của mình, Nhĩ đã nghiệm ra một qui luật có tính chất phổ biến của đời người “Con người ta…vòng vèo”.
- Bởi thế hành động Nhĩ cố thu người “Giơ tay khoát khoát” như muốn thức tỉnh mọi người: Hãy mau chóng rút ra khỏi những cái chùng chình, vòng vèo trên đường đời để hướng tới những giá trị đích thực, bền vững của cuộc sống.
- Nhĩ là kiểu nhân vật tư tưởng. Nhà văn đã gửi gắm vào nhân vật những điều quan sát, suy ngẫm, triết lý về cuộc đời con người. Qua nhân vật Nhĩ tác giả muốn nói với chúng ta: Sớm nhận ra và biết trân trọng, nâng niu những vẻ đẹp của quê hương xứ sở và tình cảm gia đình. Chỉ có thoát ra khỏi những điều chùng chình mỗi người mới có thể hướng tới những vẻ đẹp đích thực của cuộc sống.
👍 𝐒𝐮𝐛𝐬𝐜𝐫𝐢𝐛𝐞 𝐮𝐬 𝐨𝐧 𝐘𝐨𝐮𝐓𝐮𝐛𝐞
https://www.youtube.com/channel/UCDToQcZaZi0YAjAPxvv9S8g
👍 𝐅𝐨𝐥𝐥𝐨𝐰 𝐮𝐬 𝐨𝐧 𝐅𝐚𝐜𝐞𝐛𝐨𝐨𝐤
https://www.facebook.com/GiaSuThanhThang
👍 𝐉𝐨𝐢𝐧 𝐨𝐮𝐫 𝐨𝐟𝐟𝐢𝐜𝐢𝐚𝐥 𝐦𝐞𝐝𝐢𝐚 𝐜𝐡𝐚𝐧𝐧𝐞𝐥𝐬 𝐚𝐧𝐝 𝐬𝐭𝐚𝐲 𝐮𝐩𝐝𝐚𝐭𝐞𝐝
*****
Gia Sư Thành Thắng | StudyCare
The more we care - The more you succeed
- Dạy kèm Toán - Lý - Hóa - Sinh - Văn - Anh theo chương trình phổ thông Quốc Gia và chương trình học các cấp của các trường Quốc Tế.
- Luyện thi chuyển cấp lớp 9 lên lớp 10, luyện thi tốt nghiệp THPT Quốc Gia, Luyện thi Đại Học.
- Giảng dạy và luyện thi IELTS - TOEIC - TOEFL - PTE - SAT - ACT - GMAT - GRE và các chứng chỉ Quốc Tế.
📌 72/53 Nguyễn Văn Thương, Phường 25, Quận Bình Thạnh, TP.HCM (click to see us on GG map)
Website: https://studycare.edu.vn/
Điện thoại: (028).353.66566
Zalo: 098.353.1175
Brochure: https://drive.google.com/file/d/1nUbv7rFdBNRDXDRd5nw2IHRNE-7QSLDn/view?usp=sharing