“Ma trận” Sách Giáo Khoa trước thềm năm học mới

Năm học 2022 – 2023 đánh dấu bước chuyển đổi lớn trong việc sử dụng bộ sách giáo khoa mới. Ngoài các cấp lớp 1, 2, 6 đã thay đổi từ năm trước, ở năm học này, lớp 3, 7, 10 cũng sẽ chính thức thay đổi chương trình học. Vẫn còn rất nhiều vấn đề xoay quay việc chuyển đổi sách giáo dục phục vụ cho việc học tập của học sinh, đặc biệt là thông báo tăng giá sách giáo khoa. Cùng StudyCare Education tìm hiểu nào.

Biên soạn nội dung:

Lecturer and Content Marketing Specialist | Digital Marketing Department | StudyCare
Ms. Đặng Thiên Thanh, BA (Honor). BL.
Bachelor in Business Administration, Vietnam – Japan Institute of Technology, Ho Chi Minh City University of Technology
Bachelor in English Language & Literature, Hanoi Open University

Định giá và quản lý giá bán ra của Sách Giáo Khoa

Điều các bậc phụ huynh quan tâm nhất hiện tại là giá bán và chất lượng của các bộ sách giáo khoa mới được cho ra mắt vào năm học tới. Các đơn vị xuất bản sách giáo khoa theo chỉ đạo của Bộ Giáo dục Đào tạo cũng đã điều chỉnh lại mức giá phù hợp với các gia đình hơn. Dù vậy, theo một số đánh giá hiện nay, giá bán của sách giáo khoa vẫn còn khá cao.

Cụ thể, ở tất cả các cấp học, bộ sách giáo khoa có giá bán cao nhất thuộc về Bộ Cánh diều, chỉ riêng sách lớp 3 (chưa bao gồm sách học ngoại ngữ) đã có giá 220.000 đồng/bộ sách. Hai bộ Kết nối tri thức và Chân trời sáng tạo của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có giá thấp hơn, bộ sách lớp 3 lần lượt có giá là: 183.000 đồng/bộ sách, 178.000 đồng/bộ sách. Các cấp lớp khác cũng có giá tương tự. 

Sách giáo khoa lớp 3 của chương trình mới

Từ những thông số trên cho thấy rõ việc giá bán của sách giáo khoa theo chương trình mới khá cao so với bộ sách trước đó. Chưa kể, tùy theo từng khu vực yêu cầu học sinh học theo chương trình của bộ sách nào thì học sinh phải mua bộ sách tương ứng, điều này dẫn đến tranh cãi vì cùng một cấp học, giá bán sách giáo khoa lại chênh lệch khá cao.

Trong khi đó, sách giáo khoa từ lâu đã thuộc nhóm hàng hóa thiết yếu, bắt buộc gia đình nào cũng phải mua cho con em mình khi đến tuổi cắp sách tới trường. Chính điều đó đòi hỏi việc định giá, ổn định và bình ổn giá bán ra để đảm bảo quyền lợi và sự cấp thiết của sản phẩm đến người tiêu dùng. Bên cạnh đó cũng cần có phương án phù hợp để đảm bảo về mặt lợi nhuận tương ứng cho các đơn vị xuất bản sách trong giai đoạn thị trường hiện nay.

Bởi lẽ những bộ sách giáo khoa theo chương trình mới đã bắt kịp được xu hướng của thời đại, cập nhật thông tin mới, có minh họa, hình ảnh, màu sắc đầy đủ, rõ ràng hơn để tạo hứng thú nơi người học. Dễ dàng nhận thấy sự khác biệt về hình thức và chất lượng là một trong những điều khiến sách mới có giá “nhỉnh” hơn sách hiện hành khá nhiều.

Sách giáo khoa lớp 7 của chương trình mới

Giải quyết vấn đề trên, nhiều chuyên gia cho rằng cần thống kê chi tiết và đầy đủ các nguồn chi để định ra giá trần của sách giáo khoa. Sau đó tính toán mức lợi nhuận phù hợp và đưa ra mức giá phù hợp. Vấn đề tiếp theo cần “cân đo đong đếm” giá bán ra của sách giáo khoa là việc nếu xảy ra biến động giá, phải có kế hoạch trợ giá kịp thời để hỗ trợ cho các gia đình gặp khó khăn trong vấn đề tài chính vẫn có khả năng mua được bộ sách giáo khoa cho con em của họ.

Bộ sách giáo khoa hiện hành trước đây do nhà nước chi trả toàn bộ ngân sách, nên giá bán đã được khấu trừ khá nhiều. Các bộ sách giáo khoa mới được giao cho nhiều đơn vị khá nhau biên soạn, in ấn, sau đo những bộ sách này được kiểm duyệt theo đúng quy trình rồi đưa vào sử dụng. Vì vậy chi phí rõ ràng cao hơn rất nhiều, và nếu không được trợ giá hoặc có biện pháp xử lý đúng đắn, câu chuyện này vẫn sẽ còn gây nên nhiều tranh cãi.

Vấn đề của sách tham khảo

Như mọi năm, tình hình “ma trận” sách tham khảo vẫn bủa vây phụ huynh học sinh. Năm nay còn có nhiều vấn đề đáng lưu ý hơn về việc lựa chọn đầu sách tham khảo phù hợp khi sách giáo khoa mới được đưa vào chương trình giảng dạy.

Sách giáo khoa lớp 10 của chương trình mới

Dù Bộ Giáo dục đã hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng sách giáo khoa và sách tham khảo phù hợp cho từng đối tượng. Đồng thời yêu cầu cứng rắn vấn đề không ép buộc và cố tình gây sức ép để bắt học sinh mua sách tham khảo. Nhưng thực tế, vấn đề này rất khó để kiểm soát. Chưa kể sách tham khảo trên thị trường có quá nhiều nguồn, việc phân biệt và nhận định sách theo nhu cầu cũng rất khó khăn.

Ở một số nơi, sách tham khảo được gộp vào bán chung với cả bộ sách giáo khoa, phụ huynh không có kinh nghiệm sẽ rất dễ nhầm lẫn, mua tất cả về dù thực tế các em không dùng đến những cuốn sách đó. Cần phải có sự chấn chỉnh, có quy định cụ thể về việc thẩm định và cho phép xuất bản những loại sách tham khảo đảm bảo đủ chất lượng. Tất nhiên, việc này vẫn chỉ là giải pháp để xuất tạm thời, việc thực hiện như thế nào, khi nào vẫn còn bỏ ngỏ.