Giá trị nhân đạo trong truyện ngắn
CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA
- Nguyễn Minh Châu -
Tổng hợp và biên soạn:
Ms. Đặng Thiên Thanh
Lecturer and Content Marketing Specialist Digital Marketing Department | StudyCare
Bachelor in Business Administration, Vietnam – Japan Institute of Technology, Ho Chi Minh City University of Technology
Bachelor in English Language & Literature, Hanoi Open University
Đề: Phân tích giá trị nhân đạo trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu.
I. MỞ BÀI
Nguyễn Minh Châu được xem là một trong những cây bút tiên phong, là “người mở đường tinh anh và tài năng” của văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới. “Chiếc thuyền ngoài xa” là sáng tác tiêu biểu của Nguyễn Minh Châu thời kỳ đổi mới sau năm 1975. Truyện ngắn này cũng rất tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của nhà văn. Có thể nói, đây là một trong những tác phẩm chứa đựng nội dung nhân đạo và toát lên tính triết lý sâu sắc về cuộc sống, về con người Việt Nam thời hậu chiến.
II. THÂN BÀI
1. Khái quát:
Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” được tác giả viết vào năm 1983, xuất bản năm 1987. Truyện kể về chuyến đi thực tế của nghệ sĩ Phùng tại vùng biển để chụp ảnh làm lịch nghệ thuật. Một buổi sáng, Phùng đã chụp được bức ảnh “trời cho”, đó là ảnh của một chiếc thuyền lưới vó trong buổi bình minh sương sớm. Cùng lúc ấy, Phùng phát hiện ra câu chuyện kì lạ về gia đình hàng chài sống trên chiếc thuyền ấy: người đàn bà bị chồng đánh đập tàn nhẫn với thái độ cam chịu. Được tòa án mời đến giải quyết chuyện gia đình, người đàn bà van xin đừng bắt mình phải bỏ chồng. Trước sự ngạc nhiên của chánh án Đẩu, nghệ sĩ Phùng, người đàn bà kể lại câu chuyện về cuộc đời mình.
2. Cảm nhận:
a. Giải thích khái niệm “giá trị nhân đạo”:
Giá trị nhân đạo có thể được hiểu là những tình cảm, thái độ của nhà văn dựa trên các nguyên tắc và đạo lý làm người mang tính chuẩn mực và tiến bộ của thời đại được thể hiện qua cái nhìn về cuộc sống và con người từ bối cảnh cụ thể trong tác phẩm.
b. Giá trị nhân đạo trong tác phẩm:
- Trước hết, đó là sự quan tâm tha thiết của nhà văn đối với hạnh phúc của những người lao động nghèo bằng cách: lên án thói bạo hành trong cuộc sống gia đình (cách miêu tả khách quan nhưng chứa đựng sự phê phán, lên án hành động vũ phu thô bạo của người chồng trong cách đối xử với vợ con).
- Không những vậy, nhà văn còn thể hiện nỗi lo âu, khắc khoải về tình trạng nghèo cực, tối tăm của con người (cảnh đói nghèo, cơ cực, tình trạng bất ổn, bất trắc trong cuộc sống… đây là những nguyên nhân sâu xa của sự bạo hành và sự nhịn nhục chịu đựng); đồng thời, Nguyễn Minh Châu cũng bày tỏ niềm trắc trở trước cuộc sống của thế hệ tương lai (qua cách nhìn của nhà văn đối với cậu bé Phác).
- Giá trị nhân đạo của “Chiếc thuyền ngoài xa” còn thể hiện ở sự khẳng định, ngợi ca vẻ đẹp của con người nghèo khổ, bất hạnh và đặt niềm tin vào phẩm chất tốt đẹp của họ: Đó là vẻ đẹp của tình mẫu tử (những đau khổ, tủi nhục đến cùng cực, những niềm vui nhỏ nhoi tội nghiệp của người mẹ đều xuất phát từ con). Trong hoàn cảnh khốn cùng ấy, vẫn ngời lên vẻ đẹp của tình yêu thương, của đức hy sinh thầm lặng (dẫn chứng).
- Tư tưởng nhân đạo mang tính triết lý của tác phẩm, còn được thể hiện ở việc nhà văn đặt ra vấn đề: làm thế nào để giải phóng con người khỏi những bi kịch gia đình, bi kịch cuộc sống, con người muốn thoát khỏi tăm tối, đau khổ cần những giải pháp thiết thực chứ không phải chỉ là thiện chí hoặc các lý thuyết đẹp đẽ nhưng xa rời thực tiễn, cần rút ngắn khoảng cách giữa văn chương và hiện thực đời sống (dẫn chứng).
3. Nghệ thuật:
Nguyễn Minh Châu đã xây dựng câu chuyện mang đậm giá trị nhân đạo và để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Tình huống truyện mang ý nghĩa khám phá, phát hiện đời sống. Ngôn ngữ của người kể chuyện thể hiện qua nhân vật Phùng, sự hóa thân của tác giả rất tài tình, tạo ra một điểm nhìn trần thuật sắc sảo, tăng cường khả năng khám phá đời sống, lời kể trở nên khách quan, chân thật, giàu sức thuyết phục. Ngôn ngữ nhân vật phù hợp với đặc điểm tính cách của từng người. Lời văn giản dị, sâu sắc, đa nghĩa.
III. KẾT BÀI
Qua câu chuyện về cuộc đời của người đàn bà hàng chài, nhà văn thể hiện quan niệm nghệ thuật của mình ở giai đoạn sáng tác thứ hai: Văn học nghệ thuật phải gắn bó với cuộc sống, phải vì con người… Quan niệm ấy đã khiến tác phẩm của Nguyễn Minh Châu giàu tính nhân bản. Đọc tác phẩm của ông, người ta cảm thấy đau đớn, day dứt về thân phận con người và thật sự tin tưởng vào khát vọng làm người cao đẹp của những người lao động nghèo.
👍 𝐒𝐮𝐛𝐬𝐜𝐫𝐢𝐛𝐞 𝐮𝐬 𝐨𝐧 𝐘𝐨𝐮𝐓𝐮𝐛𝐞
https://www.youtube.com/channel/UCDToQcZaZi0YAjAPxvv9S8g
👍 𝐅𝐨𝐥𝐥𝐨𝐰 𝐮𝐬 𝐨𝐧 𝐅𝐚𝐜𝐞𝐛𝐨𝐨𝐤
https://www.facebook.com/GiaSuThanhThang
👍 𝐉𝐨𝐢𝐧 𝐨𝐮𝐫 𝐨𝐟𝐟𝐢𝐜𝐢𝐚𝐥 𝐦𝐞𝐝𝐢𝐚 𝐜𝐡𝐚𝐧𝐧𝐞𝐥𝐬 𝐚𝐧𝐝 𝐬𝐭𝐚𝐲 𝐮𝐩𝐝𝐚𝐭𝐞𝐝
*****
Gia Sư Thành Thắng | StudyCare
The more we care - The more you succeed
- Dạy kèm Toán - Lý - Hóa - Sinh - Văn - Anh theo chương trình phổ thông Quốc Gia và chương trình học các cấp của các trường Quốc Tế.
- Luyện thi chuyển cấp lớp 9 lên lớp 10, luyện thi tốt nghiệp THPT Quốc Gia, Luyện thi Đại Học.
- Giảng dạy và luyện thi IELTS - TOEIC - TOEFL - PTE - SAT - ACT - GMAT - GRE và các chứng chỉ Quốc Tế.
📌 72/53 Nguyễn Văn Thương, Phường 25, Quận Bình Thạnh, TP.HCM (click to see us on GG map)
Website: https://studycare.edu.vn/
Điện thoại: (028).353.66566
Zalo: 098.353.1175
Brochure: https://drive.google.com/file/d/1nUbv7rFdBNRDXDRd5nw2IHRNE-7QSLDn/view?usp=sharing