I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT:

• Hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thủy tinh và màng lưới.
• Thể thủy tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh, còn màng lưới như màn hứng ảnh. Ảnh của vật mà ta nhìn hiện trên màng lưới.
• Trong quá trình điều tiết thì thể thủy tinh bị co giãn, phồng lên hoặc dẹt xuống, để cho ảnh hiện trên màng lưới rõ nét.
• Điểm xa mắt nhất mà ta có thể nhìn rõ được khi không điều tiết gọi là điểm cực viễn.
• Điểm gần mắt nhất mà ta có thể nhìn rõ được là điểm cực cận.

II. BÀI TẬP MINH HOẠ:

Câu 1: Một người già phải đeo kính thuộc loại thấu kính hội tụ có tiêu cự 110cm mới nhìn rõ được những vật cách mắt 30cm. Mắt người ấy bị tật gì? Khi không đeo kính người ấy nhìn rõ được những vật gần nhất cách mắt bao nhiêu?

Giải

1. Mắt người này bị lão thị.
2. Khi đeo kính lão là thấu kính hội tụ có tiêu cự 110cm thì người này nhìn được những vật cách mắt 30cm => vật cách thấu kính hội tụ 30cm cho ảnh nằm đúng ở cực cận của mắt người.
3. Áp dụng công thức thấu kính hội tụ với ảnh ảo:
4. \[\frac{1}{f} = \frac{1}{d} - \frac{1}{{d'}}\]
5. trong đó f là tiêu cự thấu kính, d là khoảng cách từ vật đến thấu kính, d’ là khoảng cách từ ảnh đến thấu kính.
6. \[ \Rightarrow \frac{1}{{d'}} = \frac{1}{d} - \frac{1}{f} \Rightarrow \frac{1}{{d'}} = \frac{1}{{30}} - \frac{1}{{110}} = \frac{4}{{165}}\]
7. \[ \Rightarrow d' = 41,25\left( {cm} \right)\]
8. Vậy cực cận của người ấy là 41,25cm, hay khi không đeo kính người ấy nhìn rõ được những vật gần nhất cách mắt 41,25cm.

Câu 2: Mắt của một người chỉ có thể nhìn rõ những vật cách mắt một khoảng tối đa là 120cm. Mắt người ấy mắc tật gì? Để nhìn được những vật ở xa vô cùng mà mắt không phải điều tiết thì đó người ấy phải dùng kính gì, có tiêu cự là bao nhiêu?

Câu 3: Mắt của một người chỉ nhìn rõ được các vật cách mắt từ 90cm trở lên. Mắt này có tật gì và phải đeo kính như thế nào?

Câu 4: Lan chỉ có thể nhìn được những vật ở cách xa mắt từ 1 mét trở xuống. Mắt của Lan bị tật gì?

Câu 5: Để nhìn rõ một vật mà không dùng kính thì khoảng cách từ vật đó đến mắt phải thỏa mãn điều kiện gì?

Câu 6: Khoảng cách từ thể thủy tinh đến màng lưới là 2cm, không đổi. Khi nhìn một vật ở rất xa thì mắt không phải điều tiết và tiêu điểm của thể thủy tinh nằm đúng trên màng lưới. Hãy tính độ thay đổi tiêu cự của thể thủy tinh khi chuyển từ trạng thái nhìn một vật ở rất xa sang trạng thái nhìn một vật cách mắt 1m.

Câu 7: Mai quan sát một cây thẳng đứng cao 12m cách chỗ Mai đứng 25m. Biết màng lưới mắt của Mai cách thể thủy tinh 1,5cm. Chiều cao ảnh của cây trên màng lưới mắt Mai là bao nhiêu?

Câu 8: Để ảnh của một vật cần quan sát hiện rõ nét trên màng lưới, mắt điều tiết bằng cách nào?

Câu 9: Bộ phận quan trọng nhất của mắt là gì?

Câu 2: Một người đứng cách một tòa nhà 25m để quan sát thì ảnh của nó hiện lên trong mắt cao 0,3 cm. Nếu coi khoảng cách từ thể thủy tinh đến màng lưới của mắt người đó là 2 cm. Tính

1. Chiều cao của tòa nhà đó.
2. Tiêu cự của thể thủy tinh lúc đó.