I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT:

1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
   • Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.

   • 

   • + I - điểm tới, SI - tia tới
   • + IK - tia khúc xạ
   • + Đường NN′ vuông góc với mặt phân cách là pháp tuyến tại điểm tới
   • + \[\widehat {SIN}\] - góc tới, kí hiệu là i
   • + \[\widehat {KIN'}\] - góc khúc xạ, kí hiệu là r
   • + Mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến NN′ là mặt phẳng tới
2. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí và ngược lại
   • + Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước:
     • Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
     • Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
   • + Khi tia sáng truyền được từ nước sang không khí:
     • Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
     • Góc khúc xạ lớn hơn góc tới.

II. BÀI TẬP MINH HOẠ:

Câu 1: Đèn đặt ngoài không khí. Chiếu tia sáng từ đèn vào trong nước, trong bốn tia sáng được vẽ trên hình, đường đi của tia sáng nào là không chính xác?

Giải

1. Vì khi tia sáng truyền từ không khí sang các môi trường nước thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. Tia 2 do góc tới bằng 0 nên nó vẫn đi thẳng.

Câu 2: Tại một số nơi có nhiều sông, suối, ao hồ… hàng năm có rất nhiều tai nạn đuối nước. Một trong những lý do dẫn đến tai nạn đuối nước là vì nhiều người khi nhìn vào (nước) đã ước lượng nhầm độ sâu của nước. Vì sao lại có sự nhầm lẫn này?

Câu 3: Khi đi trên sa mạc vắng vẻ hoang vu, đôi khi người ta nhìn thấy phía trước mặt là một hồ nước trong mát hiện ra, nhưng khi tới nơi lại không có gì. Người ta gọi đó là hiện tượng ảo ảnh trên xa mạc. Nguyên nhân nào dẫn đến hiện tưởng ảo ảnh trên sa mạc?

Câu 4: Tại một số nơi, người ta có xây dựng “thủy cung” để cho du khách tới thăm quan (như trên hình). Ánh sáng từ những con cá đến mắt du khách (không đeo kính) thăm quan đã bị khúc xạ mấy lần? Hãy chỉ rõ những lần khúc xạ đó.

Câu 5: Khi chiếu ánh sáng từ không khí vào nước, người ta thấy phương của tia tới và tia khúc xạ trùng nhau. Góc tới trong trường hợp này là bao nhiêu?

Câu 6: Trong hiện tượng khúc xạ ánh sáng thì góc tới được tạo bởi các đường nào? Góc khúc xạ được tạo bởi các đường nào?

Câu 7: Điều kiện để ánh sáng truyền theo đường thẳng thì môi trường truyền sáng phải như thế nào?