Bài 22: Nhiệt Kế - Nhiệt giai
I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT:
1. Nhiệt kế
- Để đo nhiệt độ, người ta dùng nhiệt kế.
- Nhiệt kế thường dùng hoạt động dựa trên hiện tượng dãn nở vì nhiệt của các chất.
- Có nhiều loại nhiệt kế khác nhau như: Nhiệt kế rượu, nhiệt kế thuỷ ngân, nhiệt kế y tế.
2. Thang nhiệt độ
+ Trong thang nhiệt độ Xen-xi-út, nhiệt độ của nước đá đang tan là 0oC, của hơi nước đang sôi là 100oC.
+ Trong thang nhiệt độ Fa-ren-hai, nhiệt độ của nước đá đang tan là 32oF, của hơi nước đang sôi là 212oF.
+ Trong thang nhiệt độ Ken-vin, nhiệt độ của nước đá đang tan là 2730K, của hơi nước đang sôi là 3730K.
3. Cách chuyển đổi giữa các thang đo nhiệt độ
+ Chuyển từ oC sang oF: oF= 1.8 x oC + 32
VD: Đổi 50 oC sang oF --> oF = 1.8 x 50 + 32 = 90 + 32 = 122
+ Chuyển từ oF sang oC: oC = (F - 32) : 1.8
VD: Đổi từ 100oF sang oC --> oC = (100 - 32) : 1.8 = 68 : 1.8 = 37.78
+ Chuyển từ oC sang oK: oK = oC + 273
VD: Đổi từ 37oC sang oK --> oK = 37 + 273 = 310
II. VÍ DỤ MINH HOẠ:
Câu 1: Khi nhiệt kế thủy ngân (hoặc rượu) nóng lên thì cả bầu chứa và thủy ngân (hoặc rượu) đều nóng lên. Tại sao thủy ngân (hoặc rượu) vẫn dâng lên trong ống thủy tinh?
Giải: Do thủy ngân (là chất lỏng) nở vì nhiệt nhiều hơn thủy tinh (là chất rắn).
Câu 2: Hai nhiệt kế cùng có bầu chứa một lượng thủy ngân như nhau, nhưng ống thủy tinh có tiết diện khác nhau. Khi đặt cả hai nhiệt kế này vào hơi nước đang sôi thì mực thủy ngân trong hai ống có dâng cao như nhau không ? Tại sao ?
Giải: Không. Vì thể tích thủy ngân trong hai nhiệt kế tăng lên như nhau, nên trong ống thủy tinh có tiết diện nhỏ mực thủy ngân sẽ dâng cao hơn
Câu 3:
Bảng dưới đây ghi tên các loại nhiệt kế và nhiệt độ ghi trên thang đo của chúng?
| Loại nhiệt kế | Thang nhiệt độ |
|---|---|
| Thủy ngân | Từ -10oC đến 110oC |
| Rượu | Từ -30oC đến 60oC |
| Kim loại | Từ 0oC đến 400oC |
| Y tế | Từ 34oC đến 42oC |
Phải dùng loại nhiệt kế nào để đo nhiệt độ của bàn là, cơ thể người, nước đang sôi, không khí trong phòng?
Giải:
| Loại nhiệt kế | Thang nhiệt độ | Vật cần đo |
|---|---|---|
| Thủy ngân | Từ -10oC đến 110oC | Nước đang sôi |
| Rượu | Từ -30oC đến 60oC | Không khí trong phòng |
| Kim loại | Từ 0oC đến 400oC | Bàn là |
| Y tế | Từ 34oC đến 42oC | Cơ thể người |
Câu 4: Nhiệt độ đông của rượu là -117oC, của thủy ngân là -38,83oC . Ở nước lạnh người ta dùng nhiệt kế rượu hay nhiệt kế thủy ngân? Vì sao?
Giải: Nhiệt độ đông đặc của rượu thấp hơn nhiệt độ đông đặc của thủy ngân rất nhiều nên ở nước lạnh người ta dùng nhiệt kế rượu để đo nhiệt độ của môi trường vì khi nhiệt độ giảm xuống âm vài chục oC, thủy ngân trong nhiệt kế thủy ngân có thể bị đông lại khiến cho nhiệt kế không hoạt động, trong khi đó nhiệt kế rượu vẫn hoạt động bình thường.
Câu 5: Giá trị nhiệt độ đo được theo thang nhiệt độ Kenvin là 293K. Hỏi theo thang nhiệt độ Farenhai, nhiệt độ đó có giá trị là bao nhiêu? Biết rằng mỗi độ trong thang nhiệt độ Kenvin (1K) bằng 1 độ trong thang nhiệt độ Xenxiut (1oC) và 0oC ứng với 273K.
Giải:
- Ta có 293K = 273K + toC → t = 20oC
- 20oC = 32oF + 20.1,8oF = 68oF
Câu 6: Đo nhiệt độ cơ thể người bình thường là 37oC. Trong thang nhiệt độ Farenhai, kết quả đo đúng là?
Câu 7: Trong thang nhiệt độ Farenhai, nhiệt độ của nước đang sôi là bao nhiêu?
Học tiếp những bài khác trong chương Cơ học:
Bài 4: Đo thể tích vật rắn không thấm nước
Bài 5: Khối lượng-Đo khối lượng
Bài 7: Tìm hiểu kết quả tác dụng của lực
Bài 10: Lực kế, phép đo lực, Trọng lượng và khối lượng
Bài 11:Khối lượng riêng. Trọng lượng riêng
Bài 18: Sự nở vì nhiệt của chất rắn
Bài 19: Sự nở vì nhiệt của chất lỏng
Bài 20: Sự nở vì nhiệt của chất khí
Bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt
Bài 24-25: Sự nóng chảy và sự đông đặc
Bài 26-27: Sự bay hơi và sự ngưng tụ
Tổng hợp kiến thức và công thức vật lý 6
*****
StudyCare
The more we care - The more you succeed
- Dạy kèm Toán - Lý - Hóa - Sinh - Văn - Anh theo chương trình phổ thông.
- Luyện thi chuyển cấp lớp 9 lên lớp 10, luyện thi tốt nghiệp THPT Quốc Gia, Luyện thi Đại Học.
- Dạy và luyện thi IELTS - TOEIC - TOEFL - PTE - SAT và các chứng chỉ quốc tế
📌 72/53 Nguyễn Văn Thương, Phường 25, Quận Bình Thạnh, Tp. HCM
Website: https://studycare.edu.vn/
Điện thoại: (028).353.66566
Zalo: 098.353.1175
Brochure: https://drive.google.com/file/d/1nUbv7rFdBNRDXDRd5nw2IHRNE-7QSLDn/view?usp=sharing